Wydanie 11(4), 2012

Abstrakt. Celem pracy była analiza podstawowych form zachowania krów rasy Charolaise z uwzględnieniem pory roku i doby, utrzymywanych całodobowo i całorocznie na pastwisku. Stwierdzono, że w każdej porze roku krowy preferowały wypoczynek w pozycji leżącej na lewym boku - od 19,7% doby latem do 27,6% zimą. Nieco mniej czasu zwierzęta wypoczywały na prawym boku - odpowiednio: 14,0% i 24,7% doby. Najwięcej czasu na pobieraniu paszy krowy spędzały latem - 36,2% doby, a najmniej zimą - 19,7%. W pozycji stojącej krowy najwięcej czasu spędzały jesienią (31,6% doby), a najmniej zimą (28% doby). Najczęściej krowy pobierały wodę w okresie lata - średnio 4,8 razy w ciągu doby. Zdecydowanie więcej czasu na wypoczynek w pozycji leżącej krowy przeznaczały w godzinach nocnych. Z całkowitego czasu związanego z pobieraniem paszy zwierzęta na tę czynność w ciągu dnia przeznaczały od 57,8 do 78,9% czasu (odpowiednio latem i zimą)

Abstrakt. W analizie wykorzystano 644 oceny kondycji, dokonane w 2011 roku w stadzie liczącym 52 krowy rasy polskiej holsztyńsko-fryzyjskiej o przeciętnej rocznej wydajności powyżej 10 tys. kg mleka. Ocenę kondycji krów przeprowadzano raz w miesiącu, w skali 5-punktowej, z dokładnością do 0,25 pkt. Stwierdzono, że na kształtowanie się kondycji krów oraz frekwencję różnych ocen istotnie wpływała kolejna laktacja, sezon wycielenia, dobowa wydajność mleka, poziom mocznika w mleku oraz okres po wycieleniu. Najwyższe średnie oceny stwierdzono u wieloródek, u krów wycielonych w okresie letnim oraz charakteryzujących się najniższą dobową wydajnością mleka. Najniższe oceny zanotowano przy najwyższym poziomie mocznika w mleku oraz od 5. do 7. miesiąca po wycieleniu. Stwierdzono także, że pierwiastki, w porównaniu z wieloródkami, rozpoczynały laktację z mniejszymi zapasami tłuszczu i we wszystkich fazach po wycieleniu charakteryzowały się niższymi ocenami kondycji.

Abstrakt. Celem pracy było porównanie wydajności, składu i jakości mleka krów w zależności od częstotliwości doju. Badania przeprowadzono na krowach rasy polskiej holsztyńsko-fryzyjskiej odmiany czarno-białej. Stwierdzono, że częstotliwość doju miała wpływ na wydajność i skład mleka. Wykazano przewagę wydajności dobowej krów w sezonie zimowym, wiosennym oraz letnim przy doju czterokrotnym. Różnice istotne (P < 0,01) stwierdzono w okresie wiosny i lata. Analizując liczbę komórek somatycznych mleka, stwierdzono, że była ona najwyższa w sezonie jesiennym w obu porównywanych grupach. Różnice pomiędzy grupami były istotne (P < 0,01). Ciągle jeszcze istnieje konieczność poprawy jakości mleka poprzez przestrzeganie odpowiednich procedur związanych z jego pozyskiwaniem, co tym samym pozwoli na produkcję surowca najwyższej jakości.

Abstrakt. Badania przeprowadzono na przepiórkach samicach rasy Faraon w okresie od 7. do 20. tygodnia życia podzielonych na trzy grupy żywieniowe: grupę I (grupa kontrolna) otrzymującą paszę standardową przeznaczoną dla dorosłych ptaków, w grupie II mieszanka paszowa zawierała 3% i w grupie III zawierała 5% nasion czarnuszki siewnej. Wszystkie mieszanki paszowe użyte w doświadczeniu były izobiałkowe i izoenergetyczne. Po zakończonym doświadczeniu wybrano po 12 samic z każdej grupy i poddano ubojowi. W wydzielonych mięśniach piersiowych i nóg określano wodochłonność, wyciek termiczny, barwę, podstawowy skład chemiczny, skład kwasów tłuszczowych i atrakcyjność sensoryczną mięśni oraz bulionu. Na podstawie przeprowadzonych badań nie stwierdzono wpływu podanych nasion w paszy na podstawowy skład chemiczny mięśni piersiowych i nóg oraz zawartość kwasów tłuszczowych. Zanotowano korzystny wpływ dodatku 5% czarnuszki na barwę mięsa. Stwierdzono pogorszenie smakowitości gotowanych mięśni piersiowych i bulionu z tych mięśni, natomiast lepszą kruchość mięśni piersiowych odnotowano u ptaków otrzymujących mniejsze dawki nasion czarnuszki.

Abstrakt. Badania przeprowadzono na przepiórkach samicach rasy Faraon w wieku od 7. do 20. tygodnia życia podzielonych na trzy grupy żywieniowe; grupę kontrolną otrzymującą paszę standardową przeznaczoną dla dorosłych ptaków, grupę i otrzymującą paszę zawierającą 4% nasion lnu i grupę II, w której mieszanka paszowa zawierała 7% nasion lnu. Wszystkie mieszanki paszowe użyte w doświadczeniu były izobiałkowe i izoenergetyczne. Po zakończonym doświadczeniu wybrano po 12 samic z każdej grupy i poddano ubojowi. W wydzielonych mięśniach piersiowych i nóg określano: wodochłonność, wyciek termiczny, barwę, podstawowy skład chemiczny, skład kwasów tłuszczowych i ocenę sensoryczną. Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono, że podanie przepiórkom paszy zawierającej nasiona lnu w ilości 4% i 7% nie miało wpływu na skład chemiczny i cechy fizykochemiczne mięśni piersiowych. W mięśniach nóg zaobserwowano niższą zawartość suchej masy, białka ogólnego i tłuszczu. Ocena sensoryczna wykazała, że w mięsie i bulionie pochodzących od ptaków otrzymujących nasiona lnu mogą pojawić się odchylenia smaku i zapachu. Istotnie mniej kwasów tłuszczowych nasyconych: C14 : 0, C16 :0, C17 : 0, C18 : 0 i więcej kwasów tłuszczowych nienasyconych: C16 : 1c, C18 : 1 n-9c, C18 : 3 n-3, C20 : 3 n-6 oraz C22 : 5 n-6 uzyskano przy zastosowaniu 7% nasion lnu w mieszance paszowej.

Abstrakt. W pracy dokonano analizy plenności samic norek odmiany palomino. W obrębie odmiany palomino były trzy grupy genetyczne: norki czyste (bez żadnego udziału procentowego genów odmiany standard); mieszańce I (norki palomino z 50-procentowym udziałem genów odmiany standard) i mieszańce II (norki palomino z 25-procentowym udziałem genów odmiany standard). Materiał do badań pochodził z dwóch ferm hodowlanych, położonych na terenach północnej Polski. Ocenie poddano takie cechy rozpłodowe, jak liczbę urodzonych i odchowanych norcząt oraz długość ciąży. Dla wymienionych cech przeprowadzono wieloczynnikową analizę wariancji, weryfikując istotność wybranych czynników. Czynnikiem wysoko istotnie warunkującym plenność badanych grup genetycznych norek okazał się wiek samic. Najwięcej młodych w miocie uzyskano od samic dwuletnich z grupy palomino (średnio 5,91) oraz palomino z 50-procentowym udziałem genów odmiany standardowej (średnio 6,38). Najkrótszymi ciążami charakteryzowały się trzykrotnie kryte samice wszystkich badanych grup genetycznych norek. Średnia długość ciąży przy tym systemie kryć kształtowała się na poziomie 46,08-48,22 dnia. Nie bez znaczenia dla plenności norek okazało się krzyżowanie międzyodmianowe. Samice norek z grupy mieszańców I charakteryzowały się najwyższą średnią liczbą urodzonych (6,38) i odchowanych (5,76) norcząt.

Abstrakt. Celem pracy była analiza wyników rozrodu królików (Oryctolagus cuniculus) w zależności od rasy, miesiąca wykotu oraz kolejności wykotu. Analizą objęto hodowlaną fermę królików znajdującą się w południowo-wschodniej Polsce. Obserwacji poddano 400 samic, z czego 199 stanowiły samice rasy nowozelandzkiej białej i 201 rasy termondzkiej. Od samic uzyskano łącznie 1556 miotów: 786 miotów od nowozelandzkich białych i 770 miotów od termondzkich. Analiza wariancji wykazała statystycznie wysoko istotny wpływ rasy i miesiąca wykotu na liczbę urodzonych i odchowanych królicząt. Statystycznie nie istotna okazała się kolejność wykotu. Średnia liczba urodzonych i odchowanych królików wynosiła odpowiednio dla rasy nowozelandzkiej białej 7,39 i 6,46 oraz dla rasy termondzkiej 7,77 i 6,40. Stwierdzono, że współczynniki zmienności dla liczby odchowanych królików były znacznie wyższe w porównaniu ze współczynnikami dla liczby urodzonych młodych dla obu ras. U nowozelandzkich białych najwyższy procent miotów pochodził od samic, które odchowały 7 i 8 młodych, natomiast u termondzkich najwyższy procent pochodził od samic odchowujących 8 i 9 sztuk. Wyniki rozrodu królików w analizowanej fermie należy uznać za dobre.

Abstrakt. Celem badań była ocena kształtowania się poziomów makro- i mikroelementów w surowicy krwi krów rasy Charolaise przy zmianie systemu żywienia z ekologicznego na alkierzowy, podczas którego wprowadzono mieszanki uzupełniające (mineralno-witaminowe). Do doświadczenia wybrano 32 krowy rasy Charolaise. Badaniami objęto 2 okresy, biorąc pod uwagę końcowy okres żywienia systemem ekologicznym (I okres) oraz po 6 miesiącach żywienia alkierzowego z dodatkami mineralnymi (II okres). Krew do analiz laboratoryjnych została pobrana pod koniec okresu żywienia systemem ekologicznym oraz po 6 miesiącach, podczas których stosowane były dodatki mineralne. Porównując oba okresy badań stwierdzono w II okresie niewielki spadek w zawartości Na i K w porównaniu z początkiem badań. W II okresie badań odnotowano wzrost stężenia Fe w porównaniu z i okresem. Różnice pomiędzy okresami badań nie były potwierdzone statystycznie. W II okresie badań zaobserwowano także niewielki wzrost stężenia Cl, Ca, Mg i P w porównaniu z okresem I.

Abstrakt. Celem pracy było przedstawienie najczęściej występujących chorób kończyn oraz ich wpływu na wskaźniki rozrodu krów. Badania przeprowadzono na 220 krowach o średniej wydajności 10 500 kg mleka wykazały, że 16% stada cierpiało na zapalenie skóry palca, 10% krów chorowała na zapalenie skóry szpary międzyracicowej, a 7% na wrzód podeszwowy Rusterholza. Najczęściej na choroby racic zapadają krowy pierwiastki i będące w laktacji trzeciej. Trzy powyższe choroby istotnie wpłynęły na pogorszenie wskaźników rozrodu. Cysty jajnikowe występowały najczęściej u krów z wrzodem podeszwowym Rusterholza (13,33%). Zapalenie błony śluzowej macicy najczęściej występowało (47,06%) u krów z zapaleniem skóry piętek. Krowy z chorobami racic trudniej się zacielały, a ich okres międzyciążowy znacznie się wydłużał.

Abstrakt. Podczas standardowych badań parazytologicznych dzikich kaczek Pomorza Zachodniego prowadzonych w Pracowni Biologii i Ekologii Pasożytów w latach 2000-2011 w jelitach pięciu krzyżówek (Anas platyrhynchos) i jednej czernicy (Aythya fuligula) stwierdzono obecność 16 tasiemców, które na podstawie budowy wewnętrznej członów oznaczono jako Microsomacanthus baeri Czaplinski & Vaucher 1977. O obecności tego tasiemca w krajowej faunie informowano już wcześniej, doniesienia miały jedynie charakter przyczynkowy, dlatego celem niniejszej pracy była charakterystyka morfometryczna tego pasożyta.

Abstrakt. Krzyżówka (Anas platyrhynchos) jest najczęściej pozyskiwanym i zarazem najpospolitszym wodno-błotnym ptakiem łownym w Polsce, występującym na terenie niemal całego kraju. Środowiskiem życia tego ptaka jest większość płytkich zbiorników wodnych, rzek, jezior oraz śródpolnych oczek wodnych. Celem pracy było porównanie składu cestodofauny i nematofauny przewodu pokarmowego krzyżówki pozyskanej z trzech odmiennych ekosystemów Polski (Dolina Bzury, obszar Parku Narodowego "Ujście Warty" i akweny wodne okolic Szczecina). Materiał do badań stanowiły tasiemce i nicienie pozyskane z przewodów pokarmowych 211 krzyżówek. Wykonano preparaty stałe z tasiemców barwionych acetokarminem, a nicienie prześwietlono w kwasie mlekowym. Oznaczono 30 gatunków pasożytów - 23 gatunki tasiemców i 7 gatunków nicieni. Wykazano różnice w helmintofaunie krzyżówki pozyskanej z okolic Borowa, Słońska i Szczecina. Najwięcej gatunków pasożytniczych helmintów zanotowano w przewodzie pokarmowym krzyżówki pozyskanej z okolic Szczecina, a najmniej u krzyżówki z okolic Borowa.

Abstrakt. U pięciu klaczy Standardbred, w spoczynku i po intensywnym wysiłku, określono koncentrację wskaźników hematologicznych, a także współczynnik odwodnienia surowicy (D_f), wartość TAS oraz stężenie reduktorów fazy szybkiej (FPR) oraz obliczono współczynniki TAS x D_f oraz FPR x D_f. Po intensywnym wysiłku zanotowano wzrost liczby PLT i WBC oraz RBC oraz potwierdzony statystycznie wzrost stężenia HGB i HCT. Zaobserwowany w niniejszych badaniach spoczynkowy wzrost wartości RBC x HGB jest charakterystyczny dla koni prawidłowo przygotowanych do treningu aerobowego. Po wysiłku stwierdzono istotny spadek wartości TAS, podczas gdy stężenie FPR nie zmieniło się istotnie. Uzyskane wyniki sugerują, że powysiłkowe parametry krwi u koni powinny być rozpatrywane w odniesieniu do stopnia odwodnienia organizmu.

Abstrakt. Celem pracy było dokonanie analizy pochodzeniowej krów o rekordowych wydajnościach mleka i jego składników. Zbadano, czy przodkowie krów rekordzistek mieli wpływ na wydajność swoich córek. Analizą rodowodową objęto 3187 krów rasy holsztyńsko-fryzyjskiej o rekordowej wydajności życiowej powyżej 100.000 kg mleka. Badane krowy pochodziły po 971 buhajach. Odszukano dalsze powiązania krewniacze dla ojców i dziadków krów o rekordowej wydajności. Na podstawie uzyskanych wyników analizy pochodzeniowej stwierdzono, że przodkowie krów o rekordowej wydajności mieli pozytywny wpływ na wydajności swoich córek, wnuczek i prawnuczek. Okazało się również, że w rodowodach buhajów - ojców, dziadków, pradziadków, którzy mieli najwięcej żeńskich przodków o rekordowej wydajności, odnaleziono powtarzających się wybitnych męskich przodków. Wspólne pochodzenie niektórych rekordzistek pozwala wyjaśnić wysoką wydajność mleczną tych krów. Analiza rodowodowa wykazała także, że wiele krów rekordzistek jest ze sobą spokrewnionych. Sięgając głębiej w rodowody ojców krów rekordzistek odnajdujemy często powtarzających się wybitnych buhajów, którzy zajmują wysokie miejsca w top rankingach buhajów ras mlecznych. Spokrewnienie pomiędzy wieloma z badanych buhajów i krów stwarza obawy o dalszy wzrost spokrewnienia, zwłaszcza w tej grupie najcenniejszych osobników.