Wydanie 13(3), 2014

Artykuły przeglądowe

Rozszczep podniebienia u psa domowego Canis lupus familiaris – etiologia, patofizjologia, diagnostyka, zapobieganie i leczenie

Agnieszka Łobodzińska, Joanna Gruszczyńska, Andrzej Max, Bartłomiej Jan Bartyzel, Małgorzata Mikuła, Ivan Mikula Jr, Beata Grzegrzółka

  Czytaj artykuł

Abstrakt. Rozszczep podniebienia jest jedną z najczęściej występujących wad wrodzonych u psów, związaną z nieprawidłowym rozwojem twarzoczaszki. Największą predylekcję wydają się wykazywać rasy brachycefaliczne. To anatomiczne i czynnościowe zaburzenie charakteryzuje się obecnością szczeliny łączącej jamę ustną z jamą nosową. Rozszczep może dotyczyć podniebienia pierwotnego lub wtórnego. Mimo rozwoju w zakresie diagnostyki i metod terapeutycznych, badanie kliniczne i postępowanie chirurgiczne nadal stanowią podstawę rozpoznania i ewentualnego leczenia tej wady. W większości przypadków przeprowadza się eutanazję zwierzęcia. Wskazana jest eliminacja z hodowli osobników dotkniętych wadą. Defekt ten prawdopodobnie ma złożoną etiologię, oprócz czynników genetycznych, czynniki środowiskowe również przyczyniają się do jej powstania. Jednakże podłoże genetyczne wady nie zostało jeszcze jednoznacznie wyjaśnione.

Oryginalne prace twórcze

Ocena lęgów papużki falistej (Melopsittacus undulatus) w hodowli indywidualnej

Dorota Banaszewska, Barbara Biesiada-Drzazga, Dominik Ostrowski, Katarzyna Andraszek, Anna Wereszczyńska

  Czytaj artykuł

Abstrakt. Celem pracy była ocena lęgów papużki falistej w hodowli indywidualnej. Badania przeprowadzono w amatorskiej hodowli na czterech parach papużek falistych w latach 2009–2012 na terenie województwa mazowieckiego. Hodowlę prowadzono w wolierach zewnętrznych całorocznych. Analizę lęgów oparto na następujących wskaźnikach: liczba zniesionych jaj przez cztery samice w systemie trzech lęgów w jednym roku, % zapłodnienia, i wskaźnik wylęgowości z jaj zapłodnionych. W ciągu 4 kolejnych sezonów rozrodczych największą liczbę jaj łącznie od 4 samic pozyskano w drugim zniesieniu (92), zaś najmniej w trzecim (79). Występuje pewna zmienność osobnicza pomiędzy samicami. Najgorsze wyniki reprodukcyjne stwierdzono u pary I, która przez 4 kolejne lata odchowała łącznie 57 piskląt, z 64 zniesionych jaj. Najwięcej piskląt, bo aż 69 z 74 zniesionych jaj otrzymano od pary IV, przy czym para ta w pierwszym roku badań uzyskała 100% zapłodnienia i wylęgowości. Obserwowane pary papużek falistych charakteryzowały się dobrymi wskaźnikami reprodukcyjnymi. W większości przypadków % zapłodnienia oraz wylęgowość piskląt przekraczała 90%. Niniejsze badania stanowią podstawę do dalszych obserwacji nad reprodukcją i behawiorem inkubacyjnym papużki falistej i mogą stanowić materiał porównawczy dla tego typu badań prowadzonych w naturze.

Porównanie wybranych cech użytkowości pierwiastek rasy montbeliarde importowanych jako jałowice cielne z Francji oraz ich córek urodzonych w Polsce

Ewa Januś, Danuta Borkowska

  Czytaj artykuł

Abstrakt. Celem badań było porównanie wybranych cech użytkowości pierwiastek rasy montbeliarde importowanych jako jałowice cielne z Francji (194 krów) z ich córkami urodzonymi w Polsce (93 krów). Analizie poddano poziom brakowania w pierwszej laktacji, wiek rozpoczynania użytkowania mlecznego, wydajność za 100, 305 dni i pełną laktację oraz zmiany w dobowej wydajności mleka w przebiegu laktacji. W badaniach uwzględniono 283 pełne laktacje oraz wyniki 3550 próbnych udojów przeprowadzonych od 2006 roku. Wykazano, że pierwiastki montbeliarde importowane z Francji jako jałowice cielne, w porównaniu z ich córkami urodzonymi w kraju, charakteryzowały się gorszą użytkowością. Wyższy był w przypadku tych zwierząt (o 10,1%) poziom brakowania po pierwszym wycieleniu, istotnie później (o 95 dni) rozpoczynano ich użytkowanie mleczne i dłużej trwały ich laktacje (o 88 dni). Pierwiastki krajowe uzyskiwały także korzystniejsze wskaźniki w zakresie wydajności mleka (w zależności od okresu laktacji od 297 do 1535 kg), tłuszczu, białka i suchej masy, a ich laktacje charakteryzowały się większą wytrwałością. Stwierdzono, że proces aklimatyzacji mógł mieć negatywny wpływ na użytkowość krów importowanych jako jałowice cielne z Francji.

Wpływ dodatku zredukowanego glutationu i albuminy surowicy bydlęcej do rozcieńczalnika na jakość mrożonego nasienia tryka

Chrystyna Grymak, Stakh Vovk

  Czytaj artykuł

Abstrakt. W doświadczeniu wykazano optymalne stężenie dodatku zredukowanego glutationu i albuminy surowicy bydlęcej do rozcieńczalnika zawierającego laktozę, żółtko jaja kurzego, tris, cytrynian i glicerynę, wykorzystywanego do mrożenia nasienia tryków. Wykazano, że 5 μM zredukowanego glutationu i 15 mg · ml-1 albuminy surowicy bydlęcej do badanego rozcieńczalnika zwiększa aktywność mrożonych plemników o 11,0%, ich odporność na krioprezerwację o 6,0%, integralność akrosomu o 9,5%, współczynnik przeżywalności o 23,0% i całkowity wskaźnik przeżywalności o 21,8%. Wykazano także poprawę następujących parametrów ruchu plemników: VCL – o 14,3%, VAP – o 12,5%, VSL – o 15,4%, LIN – o 0,4%, STR – o 2,2% oraz współczynnika zapładnialnosći o 12%. Powyższe wyniki dowodzą pozytywnego wpływu dodatków substancji bioaktywnych do rozcieńczalnika na cechy jakościowe mrożonego nasienia.

Analiza opłacalności hodowli szynszyli na podstawie wyników produkcyjnych na wybranej fermie

Dorota Kołodziejczyk, Maciej Osiński, Stanisław Socha

  Czytaj artykuł

Abstrakt. Celem badań było szacowanie opłacalności chowu szynszyli w Polsce na podstawie wyników produkcyjnych w wybranej fermie, zlokalizowanej w województwie mazowieckim. Analiza obejmowała okres 2 lat, a ocenie poddano łącznie 250 zwierząt, należących do odmiany standard oraz czarna aksamitna. Cechami branymi pod uwagę były: liczba urodzonych i odchowanych młodych szynszyli. Analizie ekonomicznej zostały poddane przychody oraz koszty fermy. Został zastosowany kalkulacyjny układ kosztów, przyjmujący podział kosztów na bezpośrednie i pośrednie. Efektywność ekonomiczną fermy oceniono na podstawie wskaźników ekonomicznych oraz wyników reprodukcyjnych fermy. Największy wpływ na koszty chowu szynszyli miały koszty zakupu pasz oraz wypłat dla pracowników. Znaczący wpływ na opłacalność hodowli miały również wyniki reprodukcyjne szynszyli. Chów szynszyli w badanej fermie był dochodowy, o czym świadczy wskaźnik opłacalności, który w 2011 roku wyniósł 127,27% a w roku następnym wzrósł do wartości 143,13%. Wykazujący tendencję wzrostową wskaźnik rentowności (27,27% w 2011 i 43,13% w 2012 roku) może świadczyć o postępie w efektywności chowu i hodowli w badanej fermie.

Wpływ dodatku roślinnych substancji aktywnych na użytkowość tuczną i rzeźną oraz parametry biochemiczne surowicy świń

Anita Kołodziej-Skalska, Eugenia Jacyno, Agnieszka Płonka, Arkadiusz Pietruszka, Beata Matysiak, Maria Kawęcka

  Czytaj artykuł

Abstrakt. Badania przeprowadzono na 70 tucznikach mieszańcach podzielonych na dwie grupy: I - kontrolną i II - doświadczalną, która otrzymywała dodatek roślinnych substancji aktywnych (aldehyd cynamonowy, karwakrol i kapsaicynę), w ilości 80 mg do 1 kg mieszanki. W trakcie doświadczenia oceniono użytkowość tuczną i rzeźną oraz wskaźniki biochemiczne surowicy w tym całkowity status antyoksydacyjny TAS (Total Antioxidant Status). Zastosowanie roślinnych substancji aktywnych w okresie tuczu nie wpłynęło na poprawę użytkowości tucznej oraz wartości rzeźnej tusz. Stwierdzono natomiast statystycznie istotny wpływ tego dodatku na gospodarkę lipidową, na co wskazuje obniżenie stężenia frakcji LDL (P≤0,05) oraz podwyższenie stężenia frakcji HDL (P≤0,01). Kapsaicyna, aldehyd cynamonowy i karwakrol spowodowały również istotny wzrost stężenia białka (P≤0,01) oraz całkowitego statusu antyoksydacyjnego (P≤0,05) w surowicy tuczników.

Wpływ wybranych czynników na płeć urodzonego cielęcia i płci cielęcia na użytkowość krów mlecznych

Anna Sawa, Małgorzata Jankowska, Maria Głowska

  Czytaj artykuł

Abstrakt. Z bazy danych SYMLEK zebrano informacje o 384965 porodach oraz użytkowości mlecznej i rozpłodowej w następujących po nich cyklach produkcyjnych 114526 krów rasy polskiej holsztyńsko-fryzyjskiej odmiany czarno-białej, należących do populacji aktywnej na Pomorzu i Kujawach, które wycieliły się po raz pierwszy w latach 2000-2012 i były użytkowane lub wybrakowane do końca 2013 roku. W obliczeniach statystycznych wykorzystano procedury (GLM, FREQ) z pakietu SAS. Stwierdzono wpływ płci cielęcia na użytkowość mleczną i rozpłodową krów mlecznej rasy phf, bardziej korzystny po urodzeniu cieliczki. Wykazana przewaga wydajności mlecznej krów, które przy pierwszym wycieleniu urodziły cieliczki może mieć znaczenie w nowoczesnych stadach mlecznych, wobec coraz szerszej dostępności nasienia seksowanego. Potwierdzone statystycznie, ale niewielkie (około 1%) zróżnicowanie stosunku płci urodzonych cieląt w obrębie takich czynników jak wiek krowy, czy poziom wydajności w poprzedniej laktacji, nie upoważniają do wskazania tych czynników jako proponowanych do uwzględnienia w sterowaniu wyborem płci rodzących się cieląt.

Ocena wykrwawienia poubojowego tuczników o zróżnicowanej grubości słoniny

Krzysztof Tereszkiewicz, Karolina Choroszy

  Czytaj artykuł

Abstrakt. Przedmiotem pracy była ocena wykrwawienia ubojowego tuczników o zróżnicowanej grubości słoniny. Badaniami objęto 126 loszek rasy polskiej białej zwisłouchej, ocenianych w Stacji Kontroli Użytkowości Rzeźnej Trzody Chlewnej w Chorzelowie i ubijanych przy masie ciała 100 kg. W czasie uboju określono masę krwi wypływającej z rany ubojowej oraz masę krwi uzyskanej w poszczególnych minutach wykrwawienia. Testy stopnia wykrwawienia wykonano na próbach mięśni szyi (musculi colli), przepony (musculus diaphragma) oraz mięśnia skośnego wewnętrznego brzucha (musculus obliguus internus abdominis). Dla oceny wpływu otłuszczenia tuczników na wykrwawienie tusze podzielono na dwie grupy w zależności od średniej grubości słoniny z pięciu pomiarów: Grupa I - poniżej 1,40 cm, Grupa II - powyżej 1,40 cm. Wykazano, że korzystniejszym przebiegiem wykrwawienia wyrażonym większą masą i udziałem krwi ubojowej oraz uzyskiem krwi w pierwszej minucie wykrwawienia charakteryzowały się tuczniki o mniejszej grubości słoniny. Nie stwierdzono wpływu otłuszczenia tuczników na stopień wykrwawienia ocenianych mięśni.
This Volume

Acta Sci. Pol. Zootechnica 13(3) 2014

Obituary